Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ), Polimer Malzeme Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof.Dr. Hasan Basri Koçer ve ekibi, gıda endüstrisinin önemli sorunlarından birine teknoparkta çözüm üretti. Prof.Dr. Koçer ve ekibinin çalışmaları, gıda üretim hatlarında bakterilerin üremesini bir sorun olmaktan çıkardı.
Özellikle, gıda üretim hatlarına yerleşen ve ürünlerde bulaşı kaynaklı bazı bakterilerin geliştiği gözlemleniyor. Bu olumsuz durumun ürünlerin kalitesini etkilediği, hatta bazen de tüketicilerin zehirlenmesine kadar gittiği zaman zaman haberlere de yansımakta. Gıda üreticisi firmalar tarafından hijyene gösterilen özende bilerek ya da bilmeyerek oluşan en ufak aksama, son günlerde Avrupa ülkelerinden başlayıp nerede ise tüm dünyaya yayılan Salmonella krizi gibi sorunlara neden olabiliyor. Toplum sağlığı açısından son derece önemli olan bu sorun ile ilgili çözümü BTÜ Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Polimer Malzeme Mühendisliği öğretim üyesi Prof.Dr. Hasan Basri Koçer, gerçekleştirdiği çalışmalar sonucunda elde etti. Prof.Dr. Koçer’in üzerinde çalıştığı proje sonucunda ortaya koyduğu antimikrobiyel polimer kaplama teknolojisinin, gıda üretimi hatlarındaki metal ya da plastik yüzeylere ve kullanılan ekipmanlara uygulanmasının, çapraz bulaşıya karşı çözüm olduğu, T.C. Sağlık Bakanlığı’nca da onaylandı.
Prof. Dr. Koçer: Polimerik Kaplamalar Yüzeyde Kalıcı Antibakteriyel Etki Sağlıyor
Avrupa merkezli global bir gıda firmasının ürünlerinden yayıldığı iddia edilen Salmonella krizinin pek çok ülkeyi ve özellikle de çocukları etkilediğini kaydederek zaten sağlık açısından çok önemli olan gıda hijyeni konusunun bu günlerde yaşan Salmonella krizi sayesinde yeniden gündeme geldiğini ifade eden Prof. Dr. Hasan Basri Koçer, gıda zehirlenmelerinin temel nedenlerinin başında çapraz bulaşının geldiğini hatırlattı. Çapraz bulaşıyı, mikropların kirli bir yüzeyden temiz bir yüzeye taşınması olarak tanımlayan Dr. Koçer, bu taşınmayı engellemek için çalışmaları sonucunda elde ettikleri polimerik kaplamalardan yararlanılabileceğini ifade etti. Prof.Dr. Koçer “Piyasada bulunan ve sıklıkla kullanılan antimikrobiyel ürünler, genel olarak uygulandıkları anda çok etkililer. Ancak, uygulandıkları yüzeyde uzun süre kalamadan kullanılan aktif maddeye göre toksik ya da toksik olmayan maddelere parçalanmaktadır. Çalıştığımız proje ile elde ettiğimiz, polimerik kaplamalar sayesinde antimikrobiyel ürünlerin bu dezavantajını ortadan kaldıran, yüzeyde uzun süreli antibakteriyel etkiyi sağladık. Böylelikle, çapraz bulaşı riskini minimuma indirdik” dedi.
Gıda maddelerinin mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam olduğuna işaret ederek, işletmelerin periyodik olarak temizlenmesi gerektiğini de hatırlatan Prof.Dr. Hasan Basri Koçer, açıklamasında temizlik esnasında kullanılan ekipmanların dikkat edilmediği takdirde doğrudan veya dolaylı bulaşıya neden olabileceğini bildirdi. Temizlikte kullanılıp nemli kalan bezlerin, bakterilerin üremeleri için uygun olan tüm koşulları sağladığının da altını çizdi. Prof.Dr. Koçer, geliştirdikleri teknolojiyle kaplanan ekipman ve kumaşların yüzeyinde 150 yıkamaya kadar küf ve kötü kokuya sebep olan bakterilerin oluşmasını önlediklerini söyledi.
Prototipler T.C. Sağlık Bakanlığı’ ndan 4 Farklı Bakteri Türüne Karşı Onay Aldı
Prof.Dr. Hasan Basri Koçer çalışmalar sonucu elde edilen ürünün ticarileştirilmesi için ilk adımların atıldığını da kaydetti. Bağımsız akredite laboratuvarlarda yapılan testlerde antimikrobiyel polimerler ile kaplanmış ürünlerin 150 yıkama sonunda bile %99,9 etkinlik gösterdikleri tespit edildiğine işaret eden Prof. Dr. Koçer elde ettikleri ürünlerin, T.C. Sağlık Bakanlığı’ndan 4 farklı bakteri türüne karşı onay aldığını aktardı. Prof. Dr. Hasan Basri Koçer, açıklamasının devamında “Gıda işletmeleri kaynaklı gıda zehirlenmelerinin başlıca nedeni olan E. coli, Salmonella ile aynı bakteri ailesinden gelmektedir. Bu bakteri ailesine maruz kalan kişilerde ishal, ateş, karın ağrısı ve kusma gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor. Bu belirtilerle birlikte vücutta ciddi bir miktarda su kaybının yanında oluşan enfeksiyonun bağırsaklardan vücuda yayılması durumunda antibiyotik kullanımı ile bir tedavi süreci başlıyor. İyileşme süreci için gerekli ciddi bir ilaç kullanımının artmasının yanında, gıda zehirlenmesinin bir salgın gibi yayılması hastanelerde de hastalık yükünün artmasına sebep oluyor. Araştırma kapsamında elde ettiğimiz kumaşlar ile S. aureus Gram (+), E. coli Gram (-), P. aeruginosa ve E. hirae bakterilerinde etkinliğimizi Sağlık Bakanlığının da onay verdiği testler ile kanıtladık. Bu kapsamda, gıda işletmelerinin hijyeninde önemli bir boşluğu doldurup çapraz bulaşı minimuma indirebiliriz” şeklinde konuştu. Prof. Dr. Koçer, geliştirilen teknolojinin gıda ve medikal endüstrileri başta olmak üzere farklı birçok alanda kullanılabileceğini de ifade etti.
Çevre Dostu Polimerlerin Her Alanda Kullanımı Yaygınlaşıyor
Polimerlerin, tekstil, otomotiv ve ambalaj alanlarında kullanımının her geçen gün yaygınlaştığını belirten Prof.Dr. Hasan Basri Koçer, özellikle kimya endüstrisinin çevreci ürünlere yönelmesiyle ülkemizde polimer biliminin daha da önem kazandığını ifade etti. Polimerlerin diğer kimyasallara göre toksik olmadığını ve oldukça inert malzemeler olmasının çevre ve insanlar için çok büyük bir avantaj olduğuna değinen Prof.Dr. Koçer, Polimer Malzeme Mühendisliği mezunu öğrencilerin kolaylıkla iş bulabildiğini ve bölümlerine olan ilginin her geçen gün arttığı belirtti.