Covid-19’un Ekonomik ve Toplumsal Yansımaları (5/5)

Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi öğretim üyeleri Covid-19 salgınının ekonomi, toplum ve uluslararası ilişkiler üzerindeki etkinlerini değerlendiriyor. Beş bölümden oluşan yazı dizisinin sonuncusunda BTÜ İTBF öğretim üyeleri salgın sürecinde gelişen şartların ticaret ve lojistiğe etkilerini ele aldılar.

Covid-19 Sonrası Ticaret
Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Serkan Özdemir covid-19 salgınının ticaret üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Salgının işletmeler açısından ortaya çıkardığı bilinmezlikler sebebiyle, geçmişte yaşanan birçok ekonomik veya finansal krizle karşılaştırılamayacak sonuçlar doğuracağını dile getiren Doç. Dr. Özdemir küresel boyuta ulaşan salgından birçok işletmenin olumsuz etkilenmesinin de beklendiğini belirtti. 

Her işletmenin kendine özgü koşulları olduğuna ve bulundukları sektörü göz önüne alarak durum tespiti yapmaları gerektiğine dikkat çeken Doç. Dr. Serkan Özdemir, toparlanma sürecine ilişkin görüşlerini şöyle dile getirdi: “İnşaat, otomotiv, dayanıklı tüketim malları, tekstil, ulaşım ve turizm gibi belli sektörlerde toparlanmanın ve kâra geçişin daha uzun süreceği beklenmektedir. Bu durum, devletlerin vergi gelirlerinde önemli oranda azalmalara sebep olacaktır. Salgın sonrası işletmelerde bazı radikal değişimlerin de olması öngörülmektedir. Örneğin üretim tesislerinde mavi yakalı çalışanların ihtiyacını azaltmak için, robotik üretim teknolojileri hızlıca yaygınlaşabilir. Özellikle beyaz yakalı çalışanlar için esnek çalışma saatleri veya evden çalışma modelleri geliştirilebilir. Bu değişimler işsizlik oranlarını arttırarak sosyal güvenlik gelirlerinde azalışa, sağlık harcamalarında artışa ve işsizlik fonlarının kısa sürede tükenişine sebep olabilecektir. Tüm bu tespitler ışığında salgın sonrası yeni bir ekonomik döneme girdiğimiz görülmektedir. Bu farkındalıkla, tüm paydaşların bu zorlu dönemde azami gayret göstermesi, sürecin en az hasarla atlatılmasında büyük önem arz etmektedir.”

Salgın Sonrası Üretim ve Tedarik Zinciri Yönetimi
Bursa Teknik Üniversitesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi, Uluslararası Ticaret ve Lojistik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. İsa Demirkol korona virüsünün üretim ve tedarik zincirleri üzerindeki olumsuz etkilerini değerlendirdi.

Dünyanın ekonomik ve insani krizlerle boğuşmaktayken korona virüsün yayılmasıyla birlikte tedarik zincirinde meydana gelen risklerle de uğraşmak zorunda kaldığını vurgulayan Dr. İsa Demirkol; “Covid-19 salgını, hammaddelerden bitmiş ürünlere kadar uluslararası tedarik zincirlerinde ekonomik ve finansal riskler meydana getirmiştir. Risk yönetimi açısından bakıldığında, sadece riskleri azaltmayı amaçlayan değil, aynı zamanda meydana gelen beklenmedik üretim ve tedarik zinciri aksaklıklarını hızlı bir şekilde yönetmeye ve kurtarmaya hazır olan esnek bir üretim ve tedarik zinciri oluşturmaya zorlamıştır. Dolayısıyla tedarik zincirleri, birçok şirketin rekabet gücü için son derece sofistike ve yaşamsal hale gelmiştir.” dedi.

Dördüncü sanayi devrimiyle beraber, bilgi ve iletişim teknolojisindeki gelişmelerin tedarik zincirine evriminin daha da zorunlu hale geldiğine dikkat çeken Dr. İsa Demirkol şu ifadeleri kullandı: “İleriki zamanlarda eğitimden tarıma kadar tüm üretim ve tedarik zinciri yönetiminde insan etkeni azalacak; IoT (nesnelerin interneti), bulut bilişim, 5G, AI (yapay zekâ), üç boyutlu baskı ve robotik gibi teknolojilerin hepsi geleceğin dijital tedarik ağını yaratmak için kritik öneme sahip olacaktır. Dolayısıyla iş ortamlarının değişiminde dördüncü sanayi devriminin etkisi daha da fazla olacaktır.”